Het oudste insect ter wereld lag ruim zeventig jaar onopgemerkt in een schuifla in Londen. Amerikaanse onderzoekers deden de ontdekking van hun leven, toen ze het 407 miljoen jaar oude, vergeten fossiel tegenkwamen in de collecties van het Natuurhistorisch Museum in Londen.
Insecten konden al tachtig miljoen jaar eerder vliegen dan tot dusver werd gedacht. Dat zegt Michael Engel, insectendeskundige van de universiteit van Kansas in het vaktijdschrift Nature. Engel was twee jaar geleden samen met collega-onderzoeker David Grimaldi op zoek naar foto´s voor het insectenboek waaraan ze werkten. In het Natural History Museum in Londen kwamen ze in een van de laden een spectaculair fossiel tegen.
Het fossiel was al in de jaren ´20 in Schotland gevonden. In 1928 kreeg het de naam Rhyniognatha hirsti, maar meer dan een paar ´onduidelijke´ stukjes zag de onderzoeker er toen niet in. Sindsdien lag het, ruim zeventig jaar lang, vrijwel onopgemerkt in de opslag van het museum. Toen Engel en Grimaldi het fossiel tegenkwamen, sprongen ze een gat in de lucht. Nieuwe, meer geavanceerde microscopen laten veel meer details zien dan de microscoop die de onderzoeker die er in 1928 aan werkte tot zijn beschikking had.
Rhyniognatha bleek inderdaad een insect te zijn. Het lijkt er volgens Engel zelfs op dat het 407 miljoen jaar oude fossiel al vleugels had. En dat is bijzonder, want tot nu toe werd het oudste bekende vliegende insect op 325 miljoen jaar gedateerd. Onder een geavanceerde microscoop zijn de speciale kaken van Rhyniognatha zichtbaar, die niet veel meer dan een tiende millimeter lang zijn. De prachtig gekartelde kaken hebben ieder twee typische scharnierpunten, wat volgens Engel duidelijk bewijs is dat het hier al om een vrij ´geavanceerd´ insect gaat. Hoewel de vleugels niet bewaard gebleven zijn, is de bijzondere kaak op dezelfde manier opgebouwd als die van latere vliegende insecten, wat volgens Engel reden genoeg is aan te nemen dat ook dit dier al kon vliegen.
De tot dusver bekende vliegende insecten van 325 miljoen jaar oud waren al behoorlijk ver ontwikkeld, dus de vondst van een nog ouder, mogelijk gevleugeld insect komt voor Engel en Grimaldi niet echt als een verrassing. Onderzoek naar de overeenkomsten en verschillen tussen het dna van moderne insecten deed al vermoeden dat de laatste gemeenschappelijke voorouder van de insecten zo´n 434 miljoen jaar geleden leefde. Het ruim 400 miljoen jaar oude herontdekte fossiel uit de Londense museumcollectie geeft daarmee een prachtig bewijs voor dat vermoeden.. Amerikaanse onderzoekers deden de ontdekking van hun leven, toen ze het 407 miljoen jaar oude, vergeten fossiel tegenkwamen in de collecties van het Natuurhistorisch Museum in Londen.
Insecten konden al tachtig miljoen jaar eerder vliegen dan tot dusver werd gedacht. Dat zegt Michael Engel, insectendeskundige van de universiteit van Kansas in het vaktijdschrift Nature. Engel was twee jaar geleden samen met collega-onderzoeker David Grimaldi op zoek naar foto´s voor het insectenboek waaraan ze werkten. In het Natural History Museum in Londen kwamen ze in een van de laden een spectaculair fossiel tegen.
Het fossiel was al in de jaren ´20 in Schotland gevonden. In 1928 kreeg het de naam Rhyniognatha hirsti, maar meer dan een paar ´onduidelijke´ stukjes zag de onderzoeker er toen niet in. Sindsdien lag het, ruim zeventig jaar lang, vrijwel onopgemerkt in de opslag van het museum. Toen Engel en Grimaldi het fossiel tegenkwamen, sprongen ze een gat in de lucht. Nieuwe, meer geavanceerde microscopen laten veel meer details zien dan de microscoop die de onderzoeker die er in 1928 aan werkte tot zijn beschikking had.
Rhyniognatha bleek inderdaad een insect te zijn. Het lijkt er volgens Engel zelfs op dat het 407 miljoen jaar oude fossiel al vleugels had. En dat is bijzonder, want tot nu toe werd het oudste bekende vliegende insect op 325 miljoen jaar gedateerd. Onder een geavanceerde microscoop zijn de speciale kaken van Rhyniognatha zichtbaar, die niet veel meer dan een tiende millimeter lang zijn. De prachtig gekartelde kaken hebben ieder twee typische scharnierpunten, wat volgens Engel duidelijk bewijs is dat het hier al om een vrij ´geavanceerd´ insect gaat. Hoewel de vleugels niet bewaard gebleven zijn, is de bijzondere kaak op dezelfde manier opgebouwd als die van latere vliegende insecten, wat volgens Engel reden genoeg is aan te nemen dat ook dit dier al kon vliegen.
De tot dusver bekende vliegende insecten van 325 miljoen jaar oud waren al behoorlijk ver ontwikkeld, dus de vondst van een nog ouder, mogelijk gevleugeld insect komt voor Engel en Grimaldi niet echt als een verrassing. Onderzoek naar de overeenkomsten en verschillen tussen het dna van moderne insecten deed al vermoeden dat de laatste gemeenschappelijke voorouder van de insecten zo´n 434 miljoen jaar geleden leefde. Het ruim 400 miljoen jaar oude herontdekte fossiel uit de Londense museumcollectie geeft daarmee een prachtig bewijs voor dat vermoeden.